فیلتر شنی کند(slow sand filter) آب ورودی در این نوع فیلتر در یک فشار حداقلی وارد می­‌شود که این سرعت جریان پایین سبب تشکیل لایه‌ی شومیت(schmut) بر لایه های شن درون مخزن می­ شود.

با توجه به شکل و ساختمان این فیلتر شنی کند متوجه شده ابم که در مقایسه با نوع فیلتر شنی تند آن با یک شیب تقریبا صفر ساخته می شود. شاید ساختمان آن را بتوان بسیار مشابه استخر های کلر یا حوضچه های استراحت در نظر گرفت.

شومیت: شومیت یک لایه ی بیولوژیکی و چسبناک با خاصیت جذب آلاینده های و ذرات جامد تا مقیاس و میزان معینی است که در عملکرد صافی شنی کند بسیار موثر است . به فرآیند تشکیل آن شومیت زدکی(schomutzdecke) می­ گویند.

همانطور که می­دانید در عملیات تصفیه  مرحله ای برای انعقاد یا لخته سازی مواد معلق وجود دارد، البته در برخی مدل ها این مرحله صرفا در حوضچه آرامش و با ته نشینی اولیه انجام می­‌شود. فیلتر شنی کند در جایی که میزان مواد محلول کمتر از ۱۰ میلی  گرم در سنجش سالیانه باشد، کاربرد دارد.

نمونه های فیلتر شنی کند را شاید در روستا ها دیده باشید، این نوع فیلتر ساختمان و شکل ظاهری بسیار ساده ای دارد و کارکرد آن عملیات پیچیده ای نیست. در روستا ها این فیلتر در جریان مستقیم آب رودخانه قرار می­گیرد البته حوضچه ها یا استخرهای ته نشینی اولیه در ابتدای مسیر قرار گرفته تا عملکرد فیلتر شنی کند را بهبود ببخشد.

از ویژگی های بسیار مهم این نوع فیلتر سرعت بالای آن در عملیات فیلتراسیون می‌­باشد. با وجود سرعت بالای عملیات قطعاً انتظار از دقت فیلتر بسیار پایین می­آید یعنی فیلتر شنی یا صافی شنی تند نسبت به نوع کند از کیفیت پایین تر آب خروجی برخوردار است. با این وجود در مراحل اولیه تصفیه استفاده از فیلتر شنی تند بسیار معمول و پر کاربرد است  زیرا در حجم های بالا با سرعت بالا تری به انجام عملیات تصفیه آب می‌پردازد.

فیلتر شنی آهسته یا فیلتر شنی کند معمولا ۱ تا ۲ متر عمق دارند. شاید بتوان گفت که عملا در این گونه فیلترها شن و ماسه هیچ نقشی ندارد و لایه ی بیولوژیکی شکل گرفته بر روی آن کار تصفیه آب را انجام می­دهد. انرژی استفاده شده در این فیلترها بسیار پایین است پس قطعا طرفداران زیادی نیز دارد.

ساختمان ظاهری فیلتر شنی کند

• 

  مخزن: مخزن یا محفظه فیلتر شنی کند که در اینجا نیز معمولا بتنی بوده اما انواع فلزی هم در آن ها دیده می­شود. در بخش بالایی مخزن سرریز آن قرار گرفته که وظیفه کنترل میزان آب و تخلیه آب اضافی بیش از توان فیلتر را به عهده دارد.

• مواد درون مخزن (شن): مواد درون مخزن که وظیفه فیلتراسیون آب را برعهده دارند معمولا شن یا سلیس هستند. لایه ی شومیت بر لایه های شنی این قسمت در بخش فوقانی تشکیل می­شود که ذرات آلاینده و مواد معلق را جذب می­کند.
• مخزن پاکسازی یا شستشو: در صافی  های شنی کند پس از مخزن اصلی فیلتر در برخی موارد مخزن ته نشینی ثانویه یا شستشوی بهتر وجود دارد که آب تصفیه شده نهایی از آن خارج و در دسترس مصرف کننده قرار می­ گیرد.
• همچنین میتوانید مقایسه فیلتر شنی های فلزی و frp را در این قسمت مطالعه کنید، شرکت آب پاک سازان سازنده واردکننده و صادرکننده انواع فیلتر های شنی و کربنی frp می باشد.

شیر کنترل جریان

شیرهای کنترل وظیفه کنترل جریان انتقال آب را هم در هنگام ورود به مخزن شن فیلتر و هم در انتقال به مخزن ثانویه و هم در هنگام خروج بر عهده دارند.

همانطور که از گفتار های قبل می­دانیم درون فیلتر های شنی از لایه های شن یا سلیس پر می­شود. آب بخش مهمی از عملیات فیلتراسیون خود را در این قسمت انجام می­دهد. ساز وکاراین نوع فیلتر را شاید در تصفیه خانه های فاضلاب شهری بیشتر دیده باشید، عملکرد این مدل در دستگاه های تصفیه اب صنعتی نیز مشابه تصفیه خانه های شهری ست.

نکته قابل توجه این است که در این نوع مخزن شستشوی معکوس برای پاکسازی فیلتر وجود ندارد و عملیات پاکسازی از طریق تخلیه بخشی از شن های درون مخزن صورت می­گیرد.

جدول مقایسه فیلتر شنی کند و فیلتر شنی تند: