۷۱ درصد از مساحت کره زمین را آب فرا گرفته است اما فقط ۳ درصد از این حجم آب‌ها قابل مصرف در صنعت، کشاورزی و شرب است و به همین دلیل آب به مهم‌ترین مایع در زندگی بشر تبدیل شده و انسان‌ها بعد از هوا به آن وابسته هستند. محدودیت در منابع آب شیرین از قدیم بشر را به سمت مدیریت منابع آب سوق داده است؛ ایجاد آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌های دست کند، بندها، تونل‌های انتقال آب از اولین اقدامات انسان‌ها برای استفاده بهینه از آب بوده است و در سده‌های اخیر اقداماتی مانند سدسازی هم به روش‌های مدیریت منابع آبی اضافه شد.
مدیریت منابع آب همواره به‌عنوان یک اصل در زندگی بشر مطرح بوده و هست ولی باید این نکته را مدنظر داشت که مدیریت منابع آبی زمانی اثربخش خواهد بود که انواع آب‌ها را بشناسیم.
آب سخت چیست؟
هرچه میزان کلسیم، منیزیم و املاح معدنی در آب بیشتر باشد به آن آب سخت می‌گویند که به‌صورت موقت و دائم در طبیعت وجود دارد. آب‌های دارای سختی موقت با جوشاندن به آب نرم تبدیل می‌شوند اما برای نرم کردن آب‌های دارای سختی دائم باید از دستگاه‌های اب شیرین کن دستگاه RO در دستگاه تصفیه آب خانگی و دستگاه‌های تصفیه آب صنعتی استفاده کرد. میزان سختی آب با PPM مشخص می‌شود.
آب نرم چیست؟
هرچه میزان کلسیم و منیزیم آب کمتر باشد آن آب نرم خواهد بود؛ بنا براستانداردهای موجود، میزان سختی آب آشامیدنی در بسیاری از شهرهای ایران بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ PPM است؛ هرچند این آب دارای طعم است و شهروندان ترجیح می‌دهند آب کمتر از ۱۰۰ PPM بیاشامند. براساس استانداردهای سازمان بهداشت جهانی میزان PPM آب آشامیدنی نباید کمتر از ۳۰ باشد.
هرچه PPM آب کمتر باشد، آب بدون بود و طعم خواهد بود و مزه تلخی می‌دهد؛ اگر میزان PPM آب به صفر برسد، آب مقطر تولید می‌شود.
تفاوت بین آب سخت وآب نرم چیست؟
هرچه میزان PPM آب بالا باشد، میزان فرسودگی شیرآلات و لوله کشی منازل مسکونی می‌شود این همه معایب آب سخت نیست چرا که استفاده از اب سخت در مصارف شهری منجر به افزایش مصرف مواد شوینده، ایجاد لکه در لباس‌ها هنگام شست‌وشو و افزایش زمان پخت غذا می‌شود.
هرچند آب نرم منجر به خوش طعم شدن غذا، تمیزی بیشتر و دوام بیشتر تجهیزات لوله کشی می‌شود اما نرمی بیش از حد آن منجر به افزایش مصرف آب و هزینه خانوار می‌شود.
آب سخت چگونه به‌وجود می آید؟
آب چاه و آب جاری هنگام برخورد با سطوح زمینی و زیرزمینی، املاح و مواد معدنی موجود در سنگ را با خود حل می‌کند که منجر به همراه شدن کلسیم، منیزیم و برخی از املاح که تشکیل دهنده سختی کل هستند، می‌شود.
انواع سختی آب
سختی آب به دو نوع سختی دائم و سختی موقت تقسیم می‌شود؛ املاح موجود در آب دارای سختی موقت با جوشاندن و یا دستگاه تصفیه آب خانگی برطرف می‌شود اما آب دارای سختی دائم فقط با دستگاه‌های آب شیرین کن صنعتی از بین می‌رود. آب دریا یک نمونه از آب دارای درجه سختی دائم است که شیربین کردن آن با دستگاه‌های سیستم RO صنعتی امکان پذیر است. از این رو میتوان به دستگاه های تصفیه آب دریایی و نیز تصفیه آب صنعتی ظرفیت ۵۰ متر مکعب در روز اشاره نمود.
روش تولید آب نرم
تبدیل آب سخت به آب نرم یکی از روش‌های متداول در صنعت آب است؛ برای این کار از زئولیت(Zeolite) ، آهک زنی، سنگ نمک و رزین‌های تبادل یونی ( فیلتر سختی گیر رزینی فلزی با ظرفیت ۱۵۰۰ کیلو گرین ) استفاده می‌شود. اضافه کردن مواد منعقد کننده به آب سخت جهت ته نشین شدن گل و لای هم یکی دیگر از روش‌های تبدیل آب سخت به آب نرم است.
تشخیص آب نرم با آب سخت
هرچند با استفاده از روش‌های ساده مانند ایجاد کف صابون در آب میتوان متوجه شد که آب سخت است یا نرم اما بهترین و مطمئن‌ترین روش در این زمینه استفاده از TDS متر( دستگاه TDS متر دستی – سختی سنج TDS/ECمتر قلمی برند HM ) است که براساس استانداردهای تعریف شده، میزان PPM آب را ارائه می‌دهد.
درجه سختی مناسب
درجه سختی مناسب آب به کاربرد آن در مصارف صنعتی، کشاورزی و آشامیدنی است. میزان PPM مناسب برای آب شرب بین ۳۰ تا ۹۰ است اما در مصارف کشاورزی این موضوع بستگی به نوع کشت دارد. در مصارف صنعتی (سختی آب TDS مناسب در محصولات کشاورزی؛ سبزی جات و میوه جات)نیز با توجه به نیاز دستگاه یا صنعت به آب میزان سختی آن کاهش و افزایش می‌یابد.
نحوه اندازه گیری سختی آب
نحوه اندازه گیری سختی آب با استفاده از روش تیتراسیون آزمایشگاهی یا تست کیت‌های( تست کیت اندازه گیری کلسیم ) ویژه اندازه گیری سختی کل موجود در بازار انجام می‌شود. تیتراسیون یک روش معمول آزمایشگاهی برای تعیین غلظت یک محلول ناشناخته از یک محلول با غلظت مشخص است که با دستگاه تیتراتور آزمایشگاهی انجام می‌شود.
آب سخت بهتر است یا آب نرم؟
آب سخت بهتر است یا آب نرم؟ این پرسشی است که عموم مردم آن را می‌پرسند و به دنبال یافتن پاسخی مناسب برای آن هستند؛عده‌ای معتقدند که آب سخت به دلیل داشتن املاح معدنی مناسب است اما تحقیقات نشان می‌دهد که آب نرم به دلیل فقدان املاح و گازهای محلول برای انسان مناسب‌تر است و استفاده از آن منجر به نرمی و شفافیت پوست، جلوگیری از بروز سنگ کلیه و سنگ مثانه و جلوگیری از ریزش مو می‌شود. همچنین استفاده از آب نرم در پخت و پز غذا به‌دلیل نداشتن طعم و رنگ موجب بالا رفتن کیفیت غذای پخته شده می‌شود.
فواید و مضرات آب سخت
استفاده از آب سخت در مصارف کشاورزی و صنعتی منجر به رسوب گذاری، کاهش محصول و کیفیت نهایی محصول می‌شود و به همین دلیل صاحبان صنایع و مزارع استفاده از آب نرم را به دلیل بالا بردن راندمان تولید بر آب سخت ترجیح می‌دهند. استفاده از آب سخت برای مصارف شرب مضر نیست و حتی برای ترمیم استخوان‌ها پس از شکستگی و یا تقویت استخوان بندی مفید است اما استفاده مداوم از آن منجر به بروز بیماری‌هایی مانند سنگ کلیه، ریزش مو و سختی پوست می‌شود.
آب سنگین چیست؟
برخی از افراد به اشتباه آب سنگین را همان آب سخت می‌دانند در حالی که مولکول‌های هیدروژن آب سنگین با اتم دو تریوم تبادل شده و این جا به جایی سبب تغییر خواص فیزیکی آب می‌شود. به همین علت نقطه جوش و نقطه انجماد آب سنگین نسبت به آب معمولی بالاتر است.
آب سبک چیست؟
به آب تهی شده از دوتریوم آب سبک می‌گویند که نسبت به حالت معمول آب دارای غلظت پایین‌تری است. آب سبک با روش‌های مصنوعی الکترولیز و تقطیر تولید می‌شود.
تفاوت آب سنگین و آب سبک
آب سنگین شباهت بسیاری به آب معمولی دارد در صورتی که آب سبک در طبیعت وجود ندارد و برای تولید آن باید به روش‌های مصنوعی متوسل شد که روش‌های تقطیر، الکترولیز، لیزر و استفاده از غشا پرکاربردترین آنها به شمار می‌آیند. آب سنگین در انرژی هسته‌ای و آب سبک غالباً در روش‌های درمانی کاربرد دارد.
 و سبک(آب نرم)){kind=link}
بدون دیدگاه