دستگاه کلرزن چیست؟
دستگاه کلر زن یا پکیج کلرزن دستگاهی است که بوسیله آن کلر به آب یا سایر مایعات به منظور حذف باکتری ها، ویروسها و میکروبها اضافه میشود. به پکیج کلر زن، کلریناتور هم گفته میشود.
پودر کلر به عنوان یک اکسید کننده قوی عمل کرده و آب را ضد عفونی میکند. تزریق کلر به سیستمهای تصفیه آب شهری و پیش تصفیه آب شیرین کن دریایی جهت بهبود کیفیت آب برای مصارف مختلف مثل تولید آب شرب کمک شایانی میکند. با استفاده از کلرزن میتوانیم آلایندههای آلی را حذف و از انتقال بیماریها از طریق آب جلوگیری نماییم. به دستگاه کلر زن، کلریناتور نیز گفته میشود.
کاربرد پکیج کلر زن
پکیج کلر زن یا کلریناتور به عنوان یکی از ابزارهای موثر در فرآیند تصفیه آب و برای بهبود کیفیت آب و اطمینان از امنیت بهداشتی آب آشامیدنی و مصارف صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد.
از مهمترین کاربردهای پکیج تزریق کلر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تصفیه آب شهری: سازمان آب و فاضلاب در شبکه توزیع آب شهری از پکیج کلر زن برای افزودن کلر به آب استفاده میکند. این کار باعث کاهش آلودگی میکروبی و افزایش بهداشت آب میشود.
- تصفیه آب سطحی، چاه آب و آب های زیرزمینی: به دلیل نشت شیرابههای صنعتی و چاههای فاضلاب به آب منابع سطحی مانند رودخانهها و آبهای زیر زمینی، از پکیج کلرزن برای افزودن کلر به منظور کاهش باکتریها و میکروبها استفاده میشود.
- صنعت غذایی: در صنایع غذایی، تولید آب آشامیدنی و نوشیدنیها، کلیناتور به عنوان یک ابزار ضد عفونی کننده برای تامین کیفیت آب و محصولات مصرفی مورد استفاده قرار میگیرد.
- استخر، سونا و جکوزی: برای جلوگیری از انتقال بیماری، آب استخر باید عاری از هر نوع باکتری و میکروب و قارچ باشد. یکی از ملزومات استخر دستگاه کلر زن میباشد که به منظور ضد عفونی کردن آب استخر از آن بهره میبریم.
- تصفیه آب در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی: پکیج کلر زن به عنوان یکی از ابزارهای تصفیه آب در برخی از فرآیندهای تولید نفت و گاز مورد استفاده قرار میگیرد.
انواع پکیج های کلر زن یا تزریق کلر
پکیج تزریق کلر با توجه به کاربردهای مختلف و سیستمهای تصفیه آب و فاضلاب در انواع متفاوتی طراحی و ساخته میشود. به طور کلی دو نوع کلر زن یا کلریناتور وجود دارد:
کلرزن مایع: کلریناتور مایع دستگاهی است که کلر را به صورت پودر یا مایع به آب و یا فاضلاب تزریق می کند. کلر زن مایع در گندزدایی آب کاربرد بالایی دارد. از جمله مزایای کلرزن مایع میتوان به سهولت استفاده، نظارت دقیق بر میزان تزریق کلر و عدم نیاز به تجهیزات پیچیده و اپراتور مستقر جهت آمادهسازی کلر، اشاره کرد. کلرزن مایع در سه نوع اتوماتیک، خطی و دستی ساخته میشود.
کلر زن گازی: کلر زن گازی یا دستگاه تزریق گاز کلر یک روش تزریق کلر میباشد که در آن از گاز کلر به عنوان یک ماده اکسید کننده به منظور ضدعفونی و حذف میکروب و باکتری از آب استفاده میشود. گاز کلر به صورت مایع در سیلندرها یا تانکهای فشاری حمل میشود. با افزودن گاز کلر به آب، محلول هیدروکلریک اسید (HCl) به دست میآید. عامل این فرآیند یون کلر آزاد (Cl-) است. قیمت بالا و خطرات کار با کلر زن گازی از جمله معایب این نوع پکیج تزریق کلر است.
اجزا تشکیل دهنده دستگاه کلرزن
کلرزن یا کلریناتور سیستم های تصفیه آب و فاضلاب و دستگاه تصفیه آب صنعتی از اجزا و تجهیزات مختلفی تشکیل شدهاند تا امکان تزریق کلر به صورت دقیق و ایمن فراهم شود. اجزا اصلی یک دستگاه کلرزن عبارتند از:
- پمپ تزریق (Dosing Pump): پمپ تزریق یا دوزینگ پمپ یکی از اجزا اصلی در دستگاه کلر زن است. از این پمپ برای انتقال کلر با دقت کافی و به میزان مشخص به سیستم تصفیه آب یا فاضلاب استفاده میشود. معمولا جنس این پمپ PVDF است.
- مخزن کلر (Chlorine Container): در دستگاه کلر زن برای نگهداری از ماده کلر به صورت مایع یا به صورت محلول هیدروکلریت، مخزنی تعبیه شده است که به آن مخزن کلر گفته میشود. این مخزن معمولاً دارای سطح شیشه ای یا شفاف است تا میزان کلر باقی مانده در آن به آسانی قابل مشاهده و تشخیص باشد. بعضی از دستگاههای کلر زن دارای دو مخزن هستند که یکی برای تزریق کلر و دیگری برای آماده سازی محلول کلر مورد استفاده قرار میگیرد.
- کنترلر یا سیستم کنترل کلرزن (Controller): سیستم کنترل یا کنترلر، برای کنترل و بررسی مقدار کلر تزریقی و نظارت بر دستگاه کلر زن مورد استفاده قرار میگیرد. کنترلر هم به صورت ساده و هم به صورت هوشمند و اتوماتیک تولید میشود.
- شاسی کلرزن (Chassis): تجهیزات و متعلقات کلرزن بر روی شاسی کلر زن نصب میشوند. به دلیل خاصیت خورندگی ماده کلر توصیه میشود که جنس شاسی کلریناتور، استیل ضد زنگ یا استنلس استیل باشد.
- سنسور کلر زن: برخی از دستگاههای کلر زن دارای سنسور تشخیص میزان کلر یا ORP هستند که به کم و زیاد شدن میزان کلر در مخزن واکنش نشان می دهند.
- لوله ها و اتصالات: در دستگاه تزریق کلر، لوله و اتصالات برای انتقال کلر از مخزن به پمپ تزریق و از آنجا به خطوط آب یا فاضلاب به کار می روند. جنس این لوله ها و اتصالات UPVC یا استیل میباشد.
- سیستم هشدار دهنده (Alarm Systems): بعضی از دستگاه های کلر زن به سیستم هشدار دهنده مجهز میشوند تا اپراتور دستگاه از وقوع مشکل در سیستم مطلع شود.
نحوه عملکرد دستگاه کلریناتور
برای شروع به کار دستگاه کلریناتور، ابتدا پودر یا مایع کلر را درون مخزن آماده سازی دستگاه ریخته و سپس میکسر را روشن میکنیم. استفاده از میکسر به حل کردن و همگن شدن بهتر مواد کمک میکند. پس از میکس شدن مواد، تزریق کلر به سیستم و خطوط تصفیه آب بوسیله پمپ تزریق آغاز میشود.
قیمت پکیج تزریق کلر
قیمت پکیج تزریق کلر به عوامل و شرایط مختلفی بستگی دارد و نمیتوان قیمت دقیقی برای آن تعیین نمود. این عوامل عبارتند از:
- ظرفیت پکیج تزریق کلر: معمولا هر چقدر ظرفیت پکیج تزریق کلر بیشتر باشد قیمت بالاتری هم خواهد داشت.
- نوع تزریق کلر: نوع تزریق نیز در قیمت پکیج تزریق کلر تأثیرگذار است. نوع متدوال کلر زن، گاز کلر یا کلر مایع تزریق میکند. اما برخی از دستگاههای کلریناتور بر اساس تکنولوژیهای متنوعی مانند الکترولیز یا افزودن نمک هالوژنه کلر تولید میکنند (که گران ترین نوع پکیج تزریق کلر است). تکنولوژی تزریق کلر هر چه باشد، عامل موثری در تعیین قیمت دستگاه خواهد بود.
- برند و کیفیت: برند تجهیزات تزریق کلر مانند پمپ تزریق، مخزن تزریق، قطعات تابلو برق و غیره نیز بر قیمت آن تأثیر میگذارد. برند های معتبر و با کیفیت معمولاً قیمت بالاتری دارند.
- ویژگی های دستگاه کلر زن: به عنوان مثال تابلو برق اتوماتیک، تابلو برق تایمر دار و سنسور کلر آپشنهایی هستند که قیمت پکیج تزریق کلر، متاثر از آنها است.
ردیف |
شرح |
قیمت |
۱ | پکیج کلرزن اتوماتیک |
جهت استعلام قیمت تماس بگیرید |
۲ | پکیج کلرزن هوشمند | |
۳ | پکیج کلرزن مایع | |
۴ | پکیج کلرزن استیل | |
۵ | پکیج کلرزن آهنی | |
۶ | پکیج کلرزن ۲۰۰ لیتری | |
۷ | پکیج کلرزن ۲۲۰ لیتری | |
۸ | پکیج کلرزن ۳۰۰ لیتری | |
۹ | پکیج کلرزن ۵۰۰ لیتری | |
۱۰ | پکیج کلرزن ۱۰۰۰ لیتری | |
۱۱ | پکیج کلرزن تایمر دار | |
۱۲ | پکیج کلرزن ماکانو |
اهمیت تزریق کلر در بهبود کیفیت آب
تزریق کلر به عنوان یکی از روشهای تصفیه آب، اهمیت زیادی در بهبود کیفیت آب دارد. کلر یک ماده ضد عفونیکننده و اکسید کننده قوی است که به عنوان یک عامل تصفیهکننده، آب را از عوامل میکروبی پاکسازی میکند. همانطور که میدانید بیشتر بیماری ها از طریق آب به بدن انسان منتقل می شوند. تزریق کلر به آب باعث از بین رفتن و کاهش قابل توجه باکتری ها، ویروس ها، و میکروب ها می شود. این عمل از مهمترین اقدامات برای جلوگیری از انتقال بیماریهای قابل انتقال از طریق آب است. کلر به عنوان یک عامل اکسید کننده باعث تخریب مواد آلی، گیاهان میکروسکوپی و دیگر مواردی که ممکن است در آب وجود داشته باشند، میشود. از این رو تزریق کلر برای جلوگیری از شکل گیری جلبک و یا کنترل آن، روشی موثر و کارآمد میباشد. همچنین تزریق کلر میتواند به کاهش بوی نامطبوع و بهبود طعم آب کمک کند. علاوه بر این کلر به دلیل ماهیت ضد قارچی ، باعث کاهش رشد و گسترش طیف وسیعی از انواع قارچ ها در آب میشود. ضمنا تزریق کلر می تواند به از بین ببردن آلودگی هیدروژن سولفید که به عنوان یک گاز بد بو در آب وجود دارد، کمک کند.
روشهای اجرایی برای تزریق کلر به سیستم تصفیه آب و فاضلاب
تزریق کلر به خطوط و سیستم های تصفیه آب و فاضلاب به منظور افزایش بهداشت عمومی و کاهش آلودگی آب از طریق میکروب ها، باکتری ها و ویروس ها در اکثر موارد به صورت خودکار انجام میشود. از جمله روش های اجرایی و عملیاتی تزریق کلر میتوان به پمپ های دوزینگ برای تزریق دقیق و اتوماتیک کلر به آب بوسیله پکیج های تزریق کلر اشاره کرد. سیستم های الکترولیز (Electrolysis Systems) نیز از جریان الکتریکی برای تبدیل نمک (nacl) موجود در آب به کلر استفاده می کند. سیستم تزریق کلر آزاد (Free Chlorine Systems) نیز قابلیت اجرایی و عملیاتی دارند.
استفاده از کلر در تصفیه آب برای افزایش بهداشت عمومی
استفاده از کلر در تصفیه آب یکی از روشهای مؤثر برای بهبود بهداشت عمومی و جلوگیری از انتقال بیماری ها از طریق آب است. کلر به عنوان یک ماده ضد عفونیکننده و اکسید کننده ارزان و در دسترس، مورد استفاده قرار میگیرد و نقش مهمی در بالا بردن کیفیت آب و حفظ سلامت جامعه ایفا میکند. حذف باکتری های مضر و میکروب ها، اکسیداسیون مواد آلی، کنترل آلودگی ها، تصفیه آب شهری و صنعتی و حفظ ساختار شبکه آب از جمله مزایای کلر در فرآیند افزایش کیفیت آب است.
تاثیرات مثبت و منفی تزریق کلر در فرآیند تصفیه آب
هر چند استفاده از کلر در تصفیه آب دارای مزایا و آثار مثبت بسیاریست، اما تاثیرات منفی تزریق کلر را نیز نباید از یاد ببریم. در جدول زیر به تاثیرات مثبت و منفی تزریق کلر در فرآیند تصفیه آب اشاره کرده ایم:
ردیف | ویژگی | تاثیر مثبت | تاثیر منفی |
۱ | کنترل آلودگی میکروبی | افزایش بهداشت عمومی و کاهش انتقال بیماری | تشکیل مواد ناخواسته نظیر DBPs (Trihalomethanes) |
۲ | اکسیداسیون مواد آلی | بهبود طعم و بوی آب | تشکیل مواد ناخواسته نظیر هالوآلکان ها (Haloacetic Acids) |
۳ | کنترل آلودگی ها | کاهش آلودگی های آبی ناشی از مواد آلی، قارچ ها، و عوامل میکروبی | تشکیل کلرامین ها که به عنوان آلودگیکننده شناخته می شوند. |
۴ | تصفیه آب شهری و صنعتی | بهبود کیفیت آب برای مصرف عمومی و صنعتی | احتمال ترکیبات ناخواسته و مواد آلودهکننده در آب |
۵ | کنترل خوردگی | کاهش خوردگی لوله ها و تجهیزات | احتمال تشکیل رسوبات کلسیم و منگنز در سیستم های آب |
۶ | طعم و بوی کلر | کنترل باکتری ها و میکروب ها | تأثیر ناخوشایند بر برخی از افراد به عنوان عامل آزاردهنده |
۷ | آلایندگی هوا و آب | – | افزایش آلایندگی هوا در اطراف مخازن و مناطق محیط تزریق کلر |
۸ | تأثیر بر محیط زیست | کنترل آلودگی و جلوگیری از انتقال بیماری ها از طریق آب | تأثیرات زیست محیطی ناخواسته نظیر افزایش میزان کلر در محیط |
استفاده بهینه از پکیج تزریق کلر در شبکه های آب و فاضلاب شهری
برای استفاده بهینه از پکیج تزریق کلر، مصرف کلر باید مدیریت شود؛ این کار علاوه بر اینکه با هوشمند سازی پکیج کلر زن و پمپ تزریق امکانپذیر است، عواملی همچون مانیتورینگ و نظارت مداوم، آموزش و آگاهی بخشی به اپراتور، اجرای استاندارد ها و برنامهریزی نیز به صورت مستقیم در بهینه سازی دستگاه کلر زن تاثیرگذار خواهند بود.
روش های کنترل کیفیت کلر در آب به عنوان یک ماده ضد عفونی کننده
کنترل کیفیت کلر از طریق روشهای مختلفی قابل انجام است. تست و کنترل آزمایشگاهی توسط فرد متخصص، آزمایش های مداوم و تخصصی، سنسور و دستگاه ORP متر و آزمایش و تحلیل آب توسط کیت کلر سنج از جمله روشهای کنترل کیفیت کلر است. تمامی این روش ها خروجی تقریبا یکسانی دارند.
مقایسه انواع پکیج های تزریق کلر برای مصارف صنعتی و شهری
ردیف | ویژگی | کلریناتور مایع | کلریناتور گازی | کلریناتور نمکی |
۱ | ظرفیت تزریق | پایین تا متوسط | متوسط تا بالا | متوسط تا بالا |
۲ | دقت تزریق | متوسط تا بالا | بسیار بالا | بسیار بالا |
۳ | نحوه تزریق | پمپ دوزینگ | تزریق گاز کلر | الکترولیز نمک |
۴ | قابلیت کنترل دما و فشار | بله | محدود | بله |
۵ | مقاومت در برابر خوردگی | بله | محدود | محدود |
۶ | هزینه نگهداری و تعمیرات | معمولاً پایین | متوسط تا بالا | متوسط تا بالا |
۷ | نیاز به امکانات خاص نصب | ندارد | دارد | دارد |
۸ | استفاده در محیطهای خطرناک | ممکن است | ممکن است | ممکن است |
۹ | قیمت | بسیار کم | متوسط تا بالا | بالا |
منظور از DBPs چیست؟
طی فرآیند ضدعفونی کردن با استفاده از کلر یا موارد مشابه، ترکیبات جانبی دیگری تحت عنوان DBPs ایجاد میشوند. معروفترین نوع DBPs شامل گروههای مختلفی از ترکیبات هستند که با عنوان تری هالومتانها، هالو آستونها و هالو آمین ها شناخته میشوند. DBPs ممکن است مخرب و زیان آور برای سلامت انسان باشند.
بهترین برند پودر کلر برای دستگاه کلر زن؟
اصلی ترین دغدغه و سوال دارندگان دستگاه کلر زن این است که از چه نوع و چه برند پودر کلری برای دستگاه کلریناتور استفاده کنند؟
در بازار ایران دو برند پودر کلر از سایر برندهای موجود در بازار معروف تر هستند:
- کلر پرایم آکوا (PRIME AQUA): پرایم آکوا برند اختصاصی مواد شیمیایی تصفیه آب و فاضلاب فعالیت است. پودر کلر مدل APS-hype12 از برند PRIME AQUA در بستههای ۵ و ۱۵ کیلوگرمی تولید میشود. خلوص این کلر ۷۰ درصد واقعی با جرم مولکولی ۱۴۲.۹۸ گرم بر مول میباشد. برای آب تصفیه شده معمولا ۱ گرم از این مدل پودر کلر و ۵ گرم از آن برای فاضلاب در هر ۱۰۰۰ لیتر استفاده میشود.
- آکوافیت (AQUAFIT): کلر آکوافیت با فرمول شیمیایی هیپوکلریت کلسیم، که در کشور هند به تولید میرسد و به کلر هندی نیز در بازار معروف است، به دلیل قیمت بالای آن باعث شده طرفدار زیادی نداشته باشد. کاربرد این نوع کلر در صنایع مختلف مثل شیلات و تولید آبمیوه است.
بدون دیدگاه