زندگی همه موجودات زنده وابسته به آب است اما از آنجایی که آب به‌عنوان ماده خام و فرآوری نشده در طبیعت وجود دارد، برای بهره بردن از این نعمت الهی باید آن را تصفیه کرد. آب تصفیه شده نیز بر حسب استانداردهای خاص باید تصفیه و در اختیار موجودات زنده قرار گیرد. یکی از کاربردهای آب تصفیه شده در مرغداری‌ها است؛ با توجه به اینکه مرغداری در کشور ما به‌عنوان یک صنعت حرفه‌ای شناخته میشود، افزایش راندمان تولید در اولویت قرار گرفته و برای رسیدن به آن باید همه قواعد اصولی را رعایت کرد.
همچنین باید به این نکته توجه داشت که ۷۰ درصد بدن طیور را آب تشکیل می‌دهد توجه به آب آشامیدنی مرغ‌ها در مرغداری یک ضرورت است؛ کیفیت آب آشامیدنی ۶ عمل هضم و جذب مواد مغذی، تنظیم دمای بدن، تنظیم فشار اسمزی سلول‌ها، به دفع مواد زاید، کمک به ترشحات و ماده حلال در متابولیسم انجام می‌دهد.
تصفیه آب در صنعت طیور
یکی از نکات مهم در مرغداری‌ها، تولید مرغ گوشتی است؛ کارشناسان می‌گویند هرچه آب آشامیدنی باکیفیت‌تر باشد، مرغ‌ها آب بیشتری مصرف میکنند و در پی آن غذای بیشتری می‌خورند که نتیجه آن افزایش وزن حیوان میشود.
افزایش راندمان تولید مرغ چقدر مهم است؟
براساس آمار منتشر شده از سوی جهاد کشاورزی، سرانه مصرف مرغ ایرانیان ۳۲ کیلوگرم به ازای هر نفر است که دو برابر میانگین جهانی محسوب میشود؛ این آمار نشان می‌دهد که افزایش تولید مرغ علاوه بر کمک به خودکفایی منجر به توسعه بازار و فروش بیشتر میشود.
بررسی ارزش غذایی گوشت سفید و قرمز نشان می‌دهد افت پس از کشتار در گاو و گوسفند در حدود ۵۰ درصد است در حالیکه این رقم در طیور گوشتی بسته به وزن زنده و در گوشت آماده برای طبخ نیز افت استخوان طیور به مراتب کمتر از گوشت حیوانات مزرعه ای دیگر است. بدین ترتیب از یک کیلو وزن زنده مرغ میزان بیشتری گوشت و در نتیجه پروتئین بیشتری در اختیار مصرف کننده قرار میگیرد.
استفاده از دستگاه های آب تصفیه صنعتی در صنایع دام و طیور و پرورش ماهی
یکی از نیازهای روزانه انسان ها استفاده از گوشت قرمز و گوشت سفید است . صنایع دام وطیور و پرورش ماهی با قرار گرفتن در صف کالا و مواد غذایی اصلی مردم ، همیشه شاهد رقابت بسیار شدیدی در بازار و صحنه عرضه محصولات بوده اند . کشتارگاه‌ها ، دامپروری ها ، مراکز پرورش مرغ و ماهی درصدد افزایش کیفیت محصولات با کمترین هزینه بوده اند ، این امر سبب شد تا توجه این مراکز به تجهیزات و مواد غذایی باکیفیت تر که برای تغذیه دام و طیور استفاده میشود ، جلب شود .
ماشینی شدن زندگی امروزه موجب شد این صنایع حرکت و کار مراکز تولیدی خود را به سمت مدرنیته شدن پیش ببرند تا حدی که کمترین درگیری انسان یعنی اپراتورهای دستگاه‌ها ، با گوشت و دام باشد . توجه به سلامتی دام و طیور و آبزیان یکی از موارد مهم در این صنایع است . سازمان بهداشت با نظارت بر سلامت دام های کشتار شده و همچنین پرسنل این مراکز به دنبال کم کردن احتمال سرایت بیماری هایی که از حیوانات به انسان منتقل می شود ، هستند .
استفاده دام ها از آبشخور با توجه به کثیف شدن محیط نگهداری آن ها ، موجبات افزایش آلودگی هارا فراهم میکند . در صورت استفاده از این روش لازم است فضای نگهداری به طور مداوم تمیز شده و ظرف آب یا با ظرف دیگری جایگزین شود یا ظرف قبلی شسته شده و در اختیار دام ها قرار بگیرد .
بسیاری از بیماری‌ها از گوشت های ناسالم که خود امکان دارد از تغذیه نامناسب ، فضای غیر بهداشتی که دام در آن قرار گرفته ، یا حتی هنگام شستشو و بسته بندی به آن منتقل شده باشد ، منتقل شود . دستگاه های تصفیه آب صنعتی در صنایع دام و طیور و پرورش ماکیان و آبزیان دردقت های مختلف سفارشی سازی میشود یعنی در هر بخش به یک میزان دقت در حذف آلاینده ها و مواد معدنی احتیاج داریم .
در این دستگاه‌ها حذف آلاینده ها یا مواد معدنی (به عنوان مثال آهن و منیزیم ) تا مقداری مشخص انجام می شود یعنی وجود ۳ میلی گرم در لیتر آهن در آب یا ۱۲۵ میلی گرم منیزیم در آب (به دلیل خاصیت ملین ) عادی و قابل قبول تلقی میشود ، هر چند که این مقدار در برخی صنایع مانند پزشکی باید به صفر برسد .
همینطور مقدار مواد معدنی مختلف برای دام یا ماهی ها یا پرندگان نیز متفاوت است زیرا توانایی آناتومیک آنها در حذف برخی آلودگی ها یا موادمعدنی متفاوت است . شاخص TDS دستگاه TDS متر دستی ، سختی سنج TDS/ECمتر قلمی برند HM ، پی اچ متر کاغذی طرح مرک ۱۰۰ عددی رنج ۰ تا ۱۴ ایرانی با کیفیت بالا یکی از مقیاس هایی ست که باید در مقدار مشخصی قرار بگیرد .
وقتی TDS زیر۱۰۰۰باشد یعنی آب برای دام و طیور مناسب است ، TDS اگر تا۵۰۰۰ نشان داده شود یعنی این اب فقط برای دام مناسب است بعد از آن از ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ برای گروه‌های دامی در شرایطی غیر از شرایط خاص (مانند دام آبستن و گوساله ها) نامناسب است اما برای گاو مشکلات جدی ایجاد نمیکند ولی بیش از مقدار ۱۰۰۰۰ برای هیچ گونه دامی قابل استفاده نیست .
| میزان شاخصTDS | توان استفاده |
| زیر۱۰۰۰ | برای انواع دام و طیور |
| ۵۰۰۰-۱۰۰۰ | فقط برای دام |
| ۱۰۰۰۰-۵۰۰۰ | دام ها بجزآبستن ها و گوساله های جوان |
| بیش از۱۰۰۰۰ | هیچ نوع دام و طیور |
تصفیه اب در مرغداری ها و کشتارگاه های صنعتی و دامداری ها
ما انسان ها از آب استفاده های متفاوتی داریم که نمونه‌های آن در آشامیدن ، پخت و پز، شست و شو و مسائل بهداشتی است ست . در حیوانات آب نقش بسیار مهمی را ایفا می کند تا جایی که در صورت نبودن آب سلامتی حیوانات در مدت کوتاهی به خطر میافتد حیوانات از آب برای هضم غذا و رفع تشنگی یا حتی دفع استفاده می کنند .
میزان تولید شیر در گاو ، گوسفند و بز به میزان زیادی بستگی به آب دارد یعنی تولیدکنندگان به این علم رسیده‌اند که هرچه مصرف آب و مایعات در دام بیشتر باشد تولید شیر به مراتب بیشتر از حالت عادی ست .
- فواید استفاده از آب سالم در صنایع دام و طیور
- افزایش شیر
- حجم بیشتر در فرآورده های گوشتی
- کیفیت بالاتر گوشت
- سالم بودن گوشت و دفع سموم از دام
- تعرق و ادرار بیشتر در نتیجه سم زدایی بیشتر
- افزایش وزن دام
تمام مواردی که در بالا گفته شد به کیفیت آب بسیار بستگی دارد مثلاً آب اشباع شده با مواد مغذی قطعاً در کیفیت شیر به دست آمده تاثیر گذار است وph قابل قبول برای آبی که دام از آن استفاده میکند بین ۶ تا ۸.۶ باید باشد و مواد مضر مانند نیترات و نیتریت باید به مقدار صفر و کاملاً از آب پاکسازی شوند.
در گذشته در ساختمان مرغداری‌ها و دامداری‌ها از چاه به عنوان منبع تامین آب استفاده می شد که البته این آب به آبشخور منتقل شده و چند راس دام یا پرنده به وسیله یک آبشخور تامین آب می شدند این ظرف مشترک امکان انتقال بیماری را در بین دام و پرندگان افزایش می داد .
به دلایل زیراستفاده از آب چاه مناسب نبود:
- آب چاه از سلامت کامل و پاکیزگی برخوردار نبود.
- نشخوارکننده آب دهان خود را به ظرف آب انتقال می داد.
- اب در مدت زمان طولانی درون ظرف باقی می ماند و این سبب افزایش جلبک و خزه و آلودگی‌های میکروبی در ظرف میشد.
استفاده از شبکه انتقال آب یا تامین آب شبکه ای راه حل این موضوع بود اما همچنان مشکل تامین آب سالم پابرجا بود ، تا اینکه به وسیله آب شیرین کن های صنعتی راه حل این مشکل نیز پیدا شد .
وظیفه دستگاههای تصفیه آب صنعتی در اینجا کنترل کیفیت آب ، کنترل مقدار مواد معدنی آب ، نگهداری آب در مخازن بهداشتی مناسب برای ورود به شبکه تامین آب ،است . معمولاً در سیستم دستگاه های تصفیه آب صنعتی درمراکز دامپروری و مرغداری ها از فیلترهای مختلف در بخش‌های مختلف دستگاه با توجه به دقت خواسته شده استفاده میشود ، روش هایی که میتوان در این صنایع استفاده کرد مانند روش اسمز معکوس (RO) ، اولترافیلتراسیون و نانوفیلتراسیون ، تبادل یونی و… میباشد.
تصفیه اب در صنعت پرورش ماهی
در مراکزپرورش ماهی زندگی و مرگ ماهی ها مستقیماً به سالم یا آلوده بودن آب بستگی دارد . دستگاه های تصفیه آب صنعتی در این مراکز میتواند در مکان های متفاوتی قرار بگیرد و فرآیند پاکسازی آب را یا به صورت لوله کشی از یک مخزن به استخر منتقل کند یا آب استخر را در همان حوضچه تصفیه کند.
موارد زیادی در تعیین کیفیت و سلامت آب مورد نیاز ماهی ها قابل بررسی است که در زیر چند مورد بسیار مهم را نام می بریم :
- دما : مواردی که در بالا گفته شد در انواع مختلف ماهی مقدار متفاوتی دارند یکی از معروف ترین تقسیم بندی هایی که همه ما حداقل یک بار به گوشمان خورده تقسیم بندی بر اساس ماهی‌های سردآبی یا گرمابی ست ، اینجا مورد اول که همان دمای آب است نوع ماهی که ما پرورش میدهیم را تعیین میکند.
- میزان اکسیژن : مورد بعدی که قابل بررسی میزان اکسیژن آب است . مقدار اکسیژن در آب های سرد از سطح اکسیژن آبهای گرم بیشتر است پس برای پرورش ماهی های گرمابی باید مراقب سطح اکسیژن آب باشید تا تلفات حوضچه یا استخر به پایین ترین مقدار خود برسد.
- شوری : مورد بعدی قابل بحث میزان شوری آب است پرورش آبزیان در آبهای شور و شیرین انجام میشود ماهی های آب شیرین تا یک مقدار مشخصی از شوری یا نمک محلول در آب را تحمل میکند بیش تر از آن موجب مرگ ماهی میشود.
- سختی آب : سختی آب یکی از فاکتورهایی است که در اثر افزایش و عدم دفع آن ، موجب افزایش تلفات ماهی ها و جذب آن سبب افزایش سم در بدن ماهی میشود . افزایش مواد معدنی مانند کلسیم و منیزیم و …که باعث سختی اب می شوند در بدن ماهی ایجاد سم میکند.سختی مناسب برای پرورش ماهی ها حدودا بین ۴۰ تا ۷۰ میلی گرم از کلسیم بی کربنات در هرلیتر است.
- phآب : پی اچ آب نیزیکی از موارد اساسی در پرورش ماهی است که عدم توجه به مقدار آن میتواند باعث افزایش تلفات و مرگ و میر ماهی ها در آب های قلیایی شرایط بهتری برای رشد دارند.
| تغییرات PH | نقطه هدف و تاثیر |
| ۴-۴.۵ | مشکل زیاد |
| ۵-۶ | باCO2بالاتراز۲۰میلی گرم موجب مرگ ماهیان میشود |
| ۶-۶.۵ | مقاومت در انواع مختلف متفاوت است در صورت وجودCO2بالای۱۰۰ میلی گرم |
| ۶.۵-۸ | آسیب ندارد |
| ۸-۹ | آسیب به لارو ها |
| ۹-۹.۵ | آسیب زیاد به لارو ماهی ها |
| ۹-۱۰.۵ | درصورت قرارگرفتن طولانی مدت احتمال اسیب زیاد است |
| ۱۰.۵-۱۱ | مرگ ماهی کپور |
| ۱۱-۱۱.۵ | مرگ انواع گونه های ماهی |
بعد از بررسی تمامی موارد بالا لازم است که به تشریح نقش دستگاههای تصفیه آب صنعتی در مراکز و پرورش ماهی بپردازیم پیش از نصب دستگاه لازم است یک دید کلی از وضعیت آب منطقه داشته باشیم زیرا برای تعیین نوع و ظرفیت فیلتر به کار رفته در دستگاه این موضوع بسیار حائز اهمیت است.
در استخرهای (حوضچه) پرورش ماهی ، تصفیه آب در چند قسمت انجام میگیرد :
- پیش تصفیه یا فیلترجاذب ذرات معلق بزرگ و حذف کننده کلر آب و کاهش کدورت آب
- فیلترممبران(membrane) حذف ذرات کوچکتر محلول در آب مانند انواع نمک ها
- تثبیت شاخص های آب مانندPH
طبیعتاً میزان کیفیت آب منطقه یا همان آب ورودی دستگاه مشخص میکند که از چه روش هایی برای تصفیه آب و چه فیلتر و پمپ هایی در دستگاه استفاده کنیم موارد بسیار مهمی که ما باید بر طراحی دستگاه تصفیه آب صنعتی برای مراکز پرورش ماهی در نظر بگیریم به صورت زیر است :
- بررسی کیفیت آب منطقه
- بررسی میزان دسترسی به آب منطقه
- بررسی نوع ماهی های قابل پرورش
- تعیین مقیاس واحد برای آب مورد نیاز
شاخص هایی که برای دستگاه های تصفیه آب صنعتی بررسی میشوند ومقدار آن برای پرورش ماهی در دو حالت سردآبی و گرم آبی را در زیر به اختصار توضیح میدهیم:
| پارامتر | ماهیان گرم آبی | ماهیان سرد آبی |
| دما | ۱۳-۱۶ | ۹-۱۷ |
| (کربن دی اکسید)CO2 | ۲۰MG/L | ۱۵MG/L |
| ph | ۵.۶-۵.۹ | ۵.۶-۸ |
| کدورت | <1 | <1 |
| TDS | ۴۰۰MG/L | ۴۰۰MG/L |
| اکسیژن محلول | ۲-۹MG/L | ۶-۱۲MG/L |
| جیوه | <250 | <5 |
البته پارامترهای زیادی وجود دارد که میتوان براساس آن دستگاه های تصفیه اب صنعتی را طراحی کرد و البته شاخص های بسیار مهمی نیز در تامین اب سالم در صنایع دام و طیور جود دارد که نمیتوان منکر تاثیر آن بر کیفیت محصول تولیدی شد ، مانند میزان آمونیاک ، سولفید ، آهن ، روی ، آلومینیوم و ذرات معلق دیگر.
دستگاه های تصفیه آب صنعتی در پرورش ماهیان زینتی
قطعا بسیاری از ما یا در خانه های خود از آکواریوم استفاده کرده ایم یا در جایی این وسیله نگهداری ماهی های زینتی را دیده ایم . کمابیش با سازوکار آن آشنایی داریم اما یه مورد مهم در مورد تامین آب آکواریوم ، اتصال به لوله کشی آب شهری ست . سیستم لوله کشی آب شرب شهری با وجود چند مرحله تصفیه و گذر از فیلترهای مختلف حاوی مقادیری از ذرات آلاینده ست که این آلودگی ها برای برخی ماهی ها مضر بوده و موجب مرگ ومیر آن ها میشود.
دستگاه های جانبی زیادی برای کنترل وضعیت آب درون آکواریوم ها به بازار عرضه شده است شاید از معروف ترین های آن ها بتوان به دستگاه های کنترل اکسیژن یا دستگاه های اکسیژن ساز اشاره کرد.
تصفیه آب آکواریوم ها را میتوان به وسیله دستگاه های تصفیه آب صنعتی انجام داد . این تصفیه میتواند درون فضای آکواریوم یا پیش از ورود آب به آکواریوم صورت بگیرد . روش اسمزمعکوس(سیستمRO) با توجه به اینکه در فرآیند فیلتراسیون خود از موادشیمیایی تصفیه آب استفاده نمیکند ، بهترین روش روز دنیاست که از آن در صنعت پرورش ماهی های زینتی نیز میتوان بهره برد .
زمانی که بخواهیم فرآیند تصفیه آب را پیش از ورود آب به آکواریوم انجام دهیم ، قطعا نیازمند پمپ فشار برای انتقال آب به آکواریوم هستیم . روش های دیگری مانند روش کربن اکتیو نیز در تصفیه آب پرورش ماهی های زینتی کارایی دارد ، اما با توجه به حساس بودن برخی گونه های ماهی ، کمتر مورد استفاده قرار میگیرد .
امروزه وجود دستگاه تصفیه آب صنعتی در مرغداری ها ، دامپروری ها و مراکز پرورش ماهی بسیار مهم و حیاتی ست زیرا با یک هزینه به نسبت کم میتوان بازده تولید و کیفیت محصول را تا مقدار زیادی افزایش داد.شرکت آب پاک سازان آماده ارائه خدمات و مشاوره در زمینه خرید و فروش دستگاه های تصفیه آب صنعتی ، دستگاه های تصفیه آب نیمه صنعتی ، دستگاه های تصفیه آب خانگی ست.
تصفیه اب در صنایع طیور
دستگاه های تصفیه آب در مرغداری ها مستقیما بر سلامت انسان ها تاثیر میگذارند زیرا گوشت مرغ و پرندگان جزء لاینفک سبد غذایی مردم هستند. آبی که برای آشامیدن و شستشو در مرغداری ها استفاده میشود باید کاملا پاک و سالم باشد. پیش تر از ظروف یا فایل های طبقه ای یکپارچه برای رفع تشنگی طیور و دام ها استفاده میشد اما امروزه از سیستم های لوله کشی جداگانه که دارای روزنه های انحصاری برای هر راس دام یا پرنده هستند، استفاده میشود.
این سیستم به دلایل زیادی طرفداران بسیاری پیدا کرده است:
- کاهش مصرف آب و همچنین بازگشت آب اضافی به چرخه با کمترین آلودگی
- آلوده نشدن آب در مسیر انتقال
- امکان ترکیب دارو ها یا مکمل ها با آب
اما تصفیه آب در مرغداری ها چه آیتم هایی را مد نظر دارد؟ یعنی چه نوع آلودگی هایی حتما باید از آب حذف شوند تا آب ورودی استاندارد های لازم را برای استفاده در مرغداری ها داشته باشد؟
- ذرات معلق به صورت خاک یا گل که عموما در تصفیه فیزیکی یا مراحل اولیه تصفیه حذف می شوند. ترکیبات گل و خاک به تغییر رنگ، بو و طعم آب منجر میشود. همچنین برخی ترکیبات توانایی مخلوط شدن و پنهان شدن در لابلای گل و لای دارند که در نهایت منجر به بیماری پرنده میشوند.
- ویروس ها و باکتری ها؛ این نوع الودگی ها علاوه بر بیماری پرنده میتوانند به انسان نیز منتقل شوند. نمونه ای از باکتری هایی که به عنوان تست انتخاب میشوند باکتری هایی است که در روده انسان زندگی میکنند. برای رفع آلودگی های میکربی، ویروسی و باکتریایی از مواد ضد عفونی کننده و کلر زنی استفاده میکنند.
- رفع سختی آب یا آب سخت؛ این بخش با حذف عوامل سختی یعنی کلسیم و منیزیم اضافی در آب همراه است و آب سنگین و سخت به آب سبک تبدیل شده و برای پرندگان و دام قابل هضم میشود.
- نیترات و نیتریت؛ آلوده شدن آب به ترکیبات نیتروژنی عموما در اثر مواجهه ی آب با مدفوع انسانی و یا فوضولات حیوانی اتفاق میافتد. حذف این قبیل ترکیبات آلی در آب که پایه و اساس بیماری های زیادی هستند به وسیله تصفیه های شیمیایی و اضافه کردن ترکیبات شیمیایی صورت میپذیرد.
- آلودگی با مواد معدنی؛ این مواد که غالبا به صورت سولفات ها، فسفات ها، روی، منگنز،کلراید و سدیم، منیزیم و کلسیم دیده میشودند علاوه بر ایجاد سختی و لجن زایی میتوانند در تغییرات رنگ، بو و مزه نیز تاثیر گذار باشند اما تاثیر برخی از این عوامل به نسبت بقیه بسیار بیشتر است. از برخی مواد معدنی به عنوان نشانگر نوع آلودگی در آزمایشگاه ها در مواقع تصفیه پساب و فاضلاب، استفاده میشود.
پس از گفتن موارد بالا میتوانیم نقش هر حوزه را در صنایع طیور و ارتباط دستگاه های تصفیه آب صنعتی و دستگاه های تصفیه آب نیمه صنعتی را با این حوزه به طور کامل شرح دهیم.
بدون دیدگاه